Ευέλικτη Ζώνη

Η Ευέλικτη Ζώνη (ΕΖ) αποτέλεσε μία καινοτόμο πρόταση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (ΠΙ), για να ανταποκριθεί η Ελληνική Εκπαίδευση στις προκλήσεις του 21ου αιώνα. Βασικός στόχος για την καθιέρωση της ΕΖ, ως διδακτικού εργαλείου, ήταν: η δημιουργία ελεύθερων, ενεργητικών και υπεύθυνων πολιτών, με πλήρη κατανόηση της δομής κάθε επιστήμης, μέσα από την απόκτηση λειτουργικών γνώσεων και την ανάπτυξη νοητικών και ψυχοκινητικών δεξιοτήτων.

Η αναμόρφωση, επομένως, των Αναλυτικών Προγραμμάτων (ΑΠ), για το Δημοτικό, ήταν επιβεβλημένη ανάγκη, ώστε η οργάνωση των μαθημάτων, να στηρίζεται στην διαθεματικότητα και τη διεπιστημονικότητα της διδακτέας ύλης, με την υιοθέτηση συμμετοχικών, βιωματικών δραστηριοτήτων. Έτσι, μέρος των συνολικών ωρών κατά μάθημα (5-10%), διατίθεται για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων με τη μορφή σχεδίου εργασίας (project).

Οι εργασίες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων και προϋποθέτουν αλλαγές στη μεθοδολογία της διδακτικής πρακτικής καθώς και στην εργασία στην τάξη. Κάθε ολοκληρωμένο πρόγραμμα εργασίας στοχεύει, κυρίως, στην απόκτηση των διαθεματικών δεξιοτήτων, οι οποίες είναι:
1) η επικοινωνία (ομιλία, ακρόαση, ανάγνωση, γραφή)
2) η χρήση ποικίλων μέσων ενημέρωσης
3) η χρήση αριθμών και μαθηματικών εννοιών
4)η συνεργασία και η αλληλεπίδραση
5) η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων
6) οι κοινωνικές δεξιότητες και
7) η δεξιότητα του γνωρίζω « πώς» και δημιουργώ.

Πηγή: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Φιλαναγνωσία

Η ώρα της Φιλαναγνωσίας αποτελεί ένα διαφορετικό μοντέλο εργασίας, μέσα στην τάξη, στο πλαίσιο της λειτουργίας του Νέου Σχολείου, όπως είναι και ένα σχολείο ΕΑΕΠ (με Ενιαίο Αναμορφωμένο Πρόγραμμα). Καθιερώθηκε με την αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος, κατά το σχολικό έτος 2011-12, με προοπτική τριετούς εφαρμογής (2011-2014).Με την εν λόγω αναμόρφωση, καθιερώθηκε η διάθεση 1 ώρας από το γλωσσικό μάθημα για την Φιλαναγνωσία, στις τάξεις Α΄- Β΄, ενώ στις τάξεις Γ΄- Στ΄, ο θεσμός της Φιλαναγνωσίας εντάσσεται για μία ώρα, στο γλωσσικό μάθημα. Το μοντέλο καθιέρωσης της Φιλαναγνωσίας, στη διδακτική πρακτική, εντάσσεται στην συγχρηματοδοτούμενη πράξη του ΥΠΑΙΘ και του ΕΚΕΒΙ (Εθνικού Κέντρου Βιβλίου) «Καινοτόμες δράσεις για την ενίσχυση της Φιλαναγνωσίας», στα 800 Ολοήμερα Δημοτικά σχολεία με ΕΑΕΠ, από την ΕΕ και εθνικούς πόρους.

Κύριος στόχος του προγράμματος είναι να αισθανθούν οι μαθητές ότι η ώρα της Φιλαναγνωσίας, είναι μία ζώνη ελευθερίας και δημιουργικότητας, στην οποία μπορούν να εκφράσουν επιθυμίες, τάσεις και σκέψεις, που δυσκολεύονται να εκφράσουν άλλες στιγμές της διδακτικής πρακτικής. Δευτερευόντως, να μάθουν, κυρίως, τα μικρά παιδιά, να έρχονται σε επαφή με το βιβλίο, να το ξεφυλλίζουν, να μαθαίνουν απ’ αυτό, να αντλούν πληροφορίες από το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο, ώστε να μπορούν να διαλέγουν μόνα τους ένα βιβλίο. Τέλος, να μάθουν ότι το βιβλίο είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας.

Για να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, απαιτούνται τα παρακάτω:
1. Διαμόρφωση της τάξης, ώστε σε κάποια γωνία, να μπορεί, να φιλοξενήσει, μία μικρή βιβλιοθήκη.
2. Καλλιέργεια της αναγνωστικής ικανότητας των μαθητών, ανάλογα με τις δικές τους αναγνωστικές εμπειρίες.
3. Εμπλοκή και άλλων περιοχών τέχνης, όπως η ζωγραφική, η μουσική, τα εικαστικά, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής.
4. Αξιοποίηση, των μέσων που προσφέρει το ΕΚΕΒΙ, όπως η γνωριμία των παιδιών με συγγραφείς και εικονογράφους, οι οποίοι επισκέπτονται τα σχολεία και έρχονται σε άμεση επαφή με τους μαθητές.
5. Αξιοποίηση, επίσης, δικτυακών τόπων, όπως είναι ο Μικρός Αναγνώστης, που παρέχει πολλές ιδέες και προτάσεις, για δράσεις σχετικά με τη Φιλαναγνωσία.
6. Η αλλαγή του ρόλου του δασκάλου, μέσα στην τάξη, την ώρα της Φιλαναγνωσίας. Ο δάσκαλος καλείται να είναι: συν-αναγνώστης, εμψυχωτής, διαμεσολαβητής, ώστε να διαμορφωθεί το σωστό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούν, να εκφράζονται άνετα και άφοβα οι μαθητές, όπως ταιριάζει στην ηλικία και την ιδιοσυγκρασία τους.

Πηγές: ΥΠΑΙΘ, ΕΚΕΒΙ

Ακολουθεί ενδεικτικό σχέδιο φιλαναγνωσίας: